سیستم تعلیق خودرو ترکیبی از قطعاتی است که با همکاری یکدیگر، نرمی حرکت و پایداری خودرو را تضمین می‌کنند. در میان این قطعات، کمک‌فنر و بوش‌ها نقش حیاتی دارند. خرابی هرکدام از آن‌ها می‌تواند باعث لرزش، صدای اضافی و حتی کاهش ایمنی رانندگی شود. شناخت علائم اولیه‌ی خرابی کمک‌فنر و بوش‌ها به راننده کمک می‌کند پیش از بروز آسیب‌های بیشتر، نسبت به تعمیر یا تعویض آن‌ها اقدام کند.
وظیفه کمک‌فنر و بوش‌ها در سیستم تعلیق
کمک‌فنر وظیفه دارد حرکات ناگهانی فنر را کنترل کرده و مانع از نوسان بیش از حد خودرو پس از عبور از دست‌انداز شود.
از سوی دیگر، بوش‌ها به‌عنوان رابط بین اجزای فلزی عمل می‌کنند و ضربات و لرزش‌ها را جذب می‌نمایند.
ترکیب صحیح این دو جزء باعث پایداری، نرمی و بی‌صدایی خودرو می‌شود.
علائم خرابی کمک‌فنر
-
نشتی روغن از بدنه کمک‌فنر:
اگر اطراف کمک‌فنر چرب و روغنی است، احتمال خرابی واشر داخلی یا نشتی روغن وجود دارد. -
حرکت ناپایدار خودرو پس از دست‌انداز:
در صورت خرابی کمک‌فنر، خودرو پس از عبور از دست‌انداز چند بار نوسان می‌کند. -
افزایش فاصله ترمزگیری:
چون تماس لاستیک با سطح جاده کاهش می‌یابد، عملکرد ترمز نیز ضعیف‌تر می‌شود. -
صدای کوبش در قسمت جلو یا عقب:
کمک‌فنر خراب در هنگام عبور از ناهمواری‌ها صدایی مانند “تق‌تق” ایجاد می‌کند.
علائم خرابی بوش‌های سیستم تعلیق
-
صدای غیرعادی در چاله‌ها یا پیچ‌ها:
بوش‌های فرسوده ضربه‌ها را جذب نمی‌کنند و باعث ایجاد صدا می‌شوند. -
لرزش فرمان یا بدنه:
هنگام حرکت با سرعت بالا یا ترمز ناگهانی، لرزش محسوس نشانه خرابی بوش طبق یا میل تعادل است. -
سایش غیرعادی لاستیک‌ها:
بوش‌های خراب باعث به‌هم‌خوردن زاویه چرخ‌ها می‌شوند که منجر به سایش نامتوازن تایرها خواهد شد.
دلایل لرزش فرمان هنگام ترمز گرفتن و نقش سگ‌دست و دیسک ترمز در آن
روش‌های تشخیص خرابی
-
بازرسی چشمی: ترک‌خوردگی، پارگی یا نشت روغن از کمک‌فنر قابل مشاهده است.
-
آزمایش فشاری: با فشار دادن گوشه خودرو و رها کردن آن، اگر بیش از یک بار نوسان کند، کمک‌فنر ضعیف است.
-
بررسی در تعمیرگاه تخصصی: استفاده از دستگاه تست تعلیق برای ارزیابی دقیق عملکرد کمک‌فنر و بوش‌ها توصیه می‌شود.
راهکارهای پیشگیری از خرابی
-
بررسی کمک‌فنرها هر ۴۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر.
-
تعویض بوش‌ها در صورت پارگی یا خشک شدن لاستیک.
-
اجتناب از رانندگی با سرعت بالا روی جاده‌های ناهموار.
-
استفاده از قطعات یدکی باکیفیت و برند معتبر.
نکات مهم هنگام تعویض
در زمان تعویض کمک‌فنر یا بوش، باید هر دو سمت محور (چپ و راست) باهم تعویض شوند تا تعادل سیستم حفظ گردد. همچنین گشتاور پیچ‌ها باید با آچار ترک تنظیم شود تا از فشار بیش‌ازحد بر بوش جلوگیری شود.
نتیجه‌گیری
سیستم تعلیق، پایه‌ی اصلی ثبات و ایمنی خودرو است و بی‌توجهی به علائم خرابی کمک‌فنر و بوش‌ها می‌تواند هزینه‌های سنگینی در پی داشته باشد. بررسی دوره‌ای و نگهداری صحیح از این قطعات ساده، باعث افزایش طول عمر خودرو و آسایش در رانندگی خواهد شد.